opodatkowanie VAT

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatne dostawy towarów (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Polski ustawodawca – w przeciwieństwie do ustawodawcy unijnego – nie wskazał, że dostawy te muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze (zob. art. 2 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE). Tym niemniej nie ulega wątpliwości, że tylko odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju dokonywane przez podatników działających w takim charakterze podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

O działaniu w charakterze podatnika decydują nie okoliczności dokonywania zakupu towarów, lecz okoliczności sprzedawania towarów. Jednocześnie w przypadku podatnika prowadzącego działalność handlową w zasadzie każda sprzedaż towaru handlowego (w tym nabytego „nie na firmę”) jest dokonywana w okolicznościach wskazujących na działanie w charakterze podatnika.

W świetle polskich przepisów VAT dokonywane przez podatników dostawy towarów dzielą się na cztery rodzaje. Są to dostawy towarów na terytorium kraju, dostawy towarów poza terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów, eksport towarów.

Cechą charakterystyczną wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów oraz eksportu towarów jest wysyłanie lub transportowanie towarów między, odpowiednio, Polską a innym państwem członkowskim (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów – zob. art. 13 ust. 1 ustawy o VAT) oraz Polską a terytorium poza Unią Europejską (eksport towarów – zob. art. 2 pkt 8 ustawy o VAT).

Z art. 3b ust. 1  ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej wynika między innymi obowiązek pobierania przez przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną opłat za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Wysokość tych opłat określa rozporządzenie ministra klimatu i środowiska z 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. z 2023 r. poz. 2679).

Opodatkowanie VAT

Podstawąopodatkowania podatkiem VAT jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku VAT (art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT).

Opłata recyklingowa a VAT

W przypadku mającej podobny charakter tzw. opłaty recyklingowej strona rządowa stoi na stanowisku, że opłata ta stanowi element podstawy opodatkowania podatkiem VAT (https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00278). Takie też jest stanowisko reprezentowane przez organy podatkowe (zob. przykładowo interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2021 r., nr 0112-KDIL3.4012.291.1.MBN oraz z 29 grudnia 2021 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.695.2021.1.MPE), jak również przez część sądów administracyjnych (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 19 lipca 2022 r.,  sygn. akt I SA/Po 70/22).

Opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega, między innymi, odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. A contrario – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przede wszystkim przepisy art. 28a-28o ustawy o VAT).

Miejsce świadczenia usług związanych z nieruchomościami

Z przepisów tych wynika między innymi szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Miejscem świadczenia takich usług jest miejsce położenia nieruchomości (zob. art. 28e ustawy o VAT).

Do usług związanych z nieruchomościami należą przy tym między innymi usługi zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji.

Opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega między innymi odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A contrario – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przede wszystkim przepisy art. 28a-28o ustawy o VAT

Miejsce świadczenia usług związane z nieruchomościami

Z przepisów tych wynika szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Na podstawie art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia takich usług jest miejsce położenia nieruchomości. W konsekwencji miejsce świadczenia wskazanej usługi wstawienia okien znajduje się na terytorium Niemiec. Świadczenie tych usług podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT w Niemczech.

Sprawa dotyczyła podatnika, który złożył wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Podatnik otrzymał od rodziców (w drodze darowizny) nieruchomość stanowiącą działkę rolną. Nieruchomość została oddana w dzierżawę. Podatnik wystąpił o decyzję o warunkach zabudowy, a następnie dokonał podziału nieruchomości na kilkadziesiąt mniejszych działek wraz z dwiema drogami wewnętrznymi, mającymi na celu zapewnienie wydzielonym działkom dostępu do drogi publicznej.

Część działek została przekazana nieodpłatnie na rzecz gminy celem poszerzenia przylegającej drogi gminnej. Do wydzielonych działek podatnik nie doprowadził urządzeń infrastruktury technicznej. Podatnik sprzedał kilka działek, zaś w przyszłości chciałby kolejne działki przy pomocy biura nieruchomości, gdyż nieruchomości w tej lokalizacji nie cieszą się zdaniem podatnika dużym zainteresowaniem. Podatnik prowadzi przy tym działalność gospodarczą polegającą na robotach związanych z budową rurociągów przemysłowych i sieci rozdzielczych. Podatnik jest współwłaścicielem domu jednorodzinnego, na który został zaciągnięty kredyt hipoteczny i jest wyłącznym kredytobiorcą.

W domu tym realizuje własne cele mieszkaniowe i zamieszkuje w nim na stałe. Kwotę ze sprzedaży działek podatnik zamierza przeznaczyć na spłatę kredytu na dom, w którym aktualnie mieszka oraz przeprowadzenie wymaganych prac remontowo-wykończeniowych. Pozostałą kwotę ze sprzedaży działek podatnik planuje przeznaczyć, z uwzględnieniem tzw. ulgi mieszkaniowej, na zakup mieszkania lub działki budowlanej wraz z budową domu mieszkalnego na potrzeby własne, w którym będzie mieszkał. Celem zakupu drugiej nieruchomości (lokalu mieszkalnego lub działki) ma być możliwość zamieszkania przez wybrane dni tygodnia, a nieruchomość ta znajduje się w innym regionie. Poza wspomnianymi działkami podatnik nie posiadał wcześniej innych nieruchomości, które zostały sprzedane.

Na tle tak opisanego stan faktycznego, podatnik zadał Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) następujące pytania:

1. Czy może wykorzystać kwotę ze sprzedaży działek w ramach ulgi mieszkaniowej na spłatę kredytu hipotecznego na dom jednorodzinny, w którym aktualnie mieszka oraz remont i rozbudowę tego domu?
2. Czy pozostałą kwotę jaka pozostanie po sprzedaży działek, będzie mógł przeznaczyć na zakup mieszkania na potrzeby własne lub działki budowlanej wraz z budową domu na potrzeby własne?