Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu 2025 – poznaj zmiany w ustawie AML

Zmiany w ustawie z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1124 ze zm.) przewiduje projekt nowelizacji przepisów, który powstał w resorcie finansów. Został on opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL). Zmieniana ustawa jest powszechnie określana mianem ustawy AML (z ang. Anti-Money Laundering).

Co istotne, przestrzeganie ww. przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – jest obowiązkowe także dla biur rachunkowych. Dotyczy to np. utworzenia wewnętrznej procedury AML, czy monitorowania transakcji klientów, pod kątem wykrywania i zgłaszania wszelkich podejrzanych operacji finansowych. Wymagane jest także wyznaczenie w biurze osoby odpowiedzialnej za wdrażanie procedur AML, jak również za nadzór nad przestrzeganiem przepisów w tym zakresie.

Jak wyjaśnili autorzy projektu, celem nowelizacji jest uzupełnienie przepisów ustawy AML  o regulacje związane ze środkami ograniczającymi stosowanymi w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz finansowaniu jej rozprzestrzeniania (BMR). Regulacja taka jest niezbędna ze względu na potrzebę pełniejszego wdrożenia standardów międzynarodowych. Obecnie wynikają one w przeważającej mierze z bezpośrednio obowiązującego prawa europejskiego. Jednakże wciąż wymagane są korekty i rozwiązania dostosowujące polski porządek prawny do rozwiązań międzynarodowych. W związku z tym projekt ustawy nowelizującej wprowadza odpowiednie przepisy w tym zakresie.

W projekcie zawarto również rozwiązania, które wprowadzają zmiany w funkcjonowaniu Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Mają one związek m.in. z przyjętymi 30 maja 2024 r. przepisami tzw. unijnego pakietu AML/CFT tj. zbioru regulacji w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Przypomnijmy, że rejestr ten zaczął funkcjonować w 2019 roku. Jest on prowadzony w formie elektronicznej przez Ministra Finansów. Jego celem jest realizowanie zadań określonych w przepisach o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Przy czym do wykonywania tych zadań organu właściwego w sprawach CRBR, został wyznaczony przez MF dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy.

W Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) ujmuje się i przetwarza w szczególności informacje o beneficjentach rzeczywistych podmiotów wskazanych w art. 58 ustawy AML, tj. o osobach fizycznych, które mają realny wpływ m.in. na:

• spółki jawne,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• proste spółki akcyjne,
• spółki akcyjne (z wyjątkiem wskazanych w przepisach spółek publicznych),
• spółki partnerskie,
• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
• spółki europejskie,
• spółdzielnie,
• spółdzielnie europejskie,
• stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS),
• fundacje.

Przewidziana jest również możliwość ograniczenia udostępniania danych. Ponadto niektórym podmiotom zostanie nadane, w drodze wyjątku, prawo do niezwłocznego i swobodnego dostępu do zasobów CRBR. W ich przypadku przyjęto domniemanie posiadania „uzasadnionego interesu”.  Krąg tych podmiotów obejmie m.in. dziennikarzy, organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego, czy przedstawicieli środowiska akademickiego. Wspólnym mianownikiem tych podmiotów – wymienionych w art. 68d ust. 2 ustawy AML po zmianach – jest działalność związana z zapobieganiem lub zwalczaniem prania pieniędzy, finansowania terroryzmu lub czynów zabronionych związanych z korzyściami mogącymi stać się przedmiotem prania pieniędzy. Tego rodzaju podmiotów uprzywilejowanych, w myśl powołanej regulacji, będzie jednak więcej.

Dodatkowo planowane jest wdrożenie nowego systemu teleinformatycznego służącego przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (projekt SIGIIF 2.0.).

Zgodnie z założeniami projektu, większość przepisów ustawy nowelizującej ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2025 r. Jak wyjaśniono w  jego uzasadnieniu, tak określony termin wejścia w życie zmian, o których mowa, ma związek z koniecznością transpozycji art. 74 pkt 1 dyrektywy (UE) 2024/1640 w terminie do 10 lipca 2025 r. Jednak część przepisów wspomnianej ustawy wejdzie w życie później (tj. odpowiednio 1 września 2025 r., 1 stycznia 2026 r. oraz 1 lipca 2026 r.).

Zmiany dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu 2025 mają istotne znaczenie dla biur rachunkowych i ich klientów. Warto już teraz zapoznać się z nowymi obowiązkami i przygotować się na wdrożenie przepisów w praktyce.

Źródło:

• projekt (z 31 marca 2025 r.) ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.