Konsekwencje przekształcenia działalności w spółkę cywilną lub jawną

Nie można przekształcić jednoosobowej działalności gospodarczej ani w spółkę jawną, ani w spółkę cywilną. Można natomiast założyć jedną z tych spółek i wnieść do tej spółki, cywilnej bądź jawnej, majątek przedsiębiorstwa prowadzonego wcześniej w formie wkładu. Jest to tzw. aport.

Spółka cywilna to w rzeczywistości umowa spółki cywilnej regulowana w Kodeksie cywilnym. Nie jest to jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej chociaż w niektórych dziedzinach prawa spółce cywilnej przyznaje się podmiotowość. Taka sytuacja ma miejsce np. na gruncie ustawy o VAT, gdzie spółka cywilna jest podatnikiem VAT.

Majątek spółki cywilnej jest w rzeczywistości majątkiem jej wspólników. Własność nabywanych rzeczy przez spółkę cywilną jest współwłasnością jej wspólników na zasadzie współwłasności łącznej. Natomiast spółka jawna to jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, ale mająca zdolność prawną. Jest ona podmiotem praw i obowiązków.

Jeśli spółka jawna nabywa rzeczy, to ona jest właścicielem, a nie jej wspólnicy. Działalność spółki jawnej jest regulowana przez przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Prowadzenie działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej nie wymaga, aby dana osoba opłacała ZUS. Wspólnikiem może być również ten przedsiębiorca, który podlega ubezpieczeniu w KRUS.

Natomiast bycie wspólnikiem spółki jawnej, czyli spółki prawa handlowego wyklucza możliwość odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne do KRUS.

Osoba fizyczna, która chce być przedsiębiorcą może ją prowadzić indywidualnie albo w formie spółki cywilnej. To oznacza, że jeśli chce założyć spółkę cywilną i prowadzić działalność gospodarczą, to musi zarejestrować się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Natomiast, jeśli ma być założona spółka jawna, to wspólnik nie musi być zarejestrowany w CEIDG. Rejestracji podlega natomiast spółka jawna w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Ustawa o VAT przewiduje, że zwolnionym od VAT jest ten podatnik, którego obrót za poprzedni rok podatkowy nie przekroczył 200.000 zł. Podatnikiem VAT jest zarówno spółka cywilna, jak i spółka jawna, co oznacza, że limit ma zastosowanie do spółki, a nie do wspólników. Faktury sprzedażowe będzie wystawiała spółka.

Przepisy Kodeksu cywilnego ani Kodeksu spółek handlowych nie zawierają zakazu zawiązywania ich tylko przez członków najbliższej rodziny, co oznacza, że jest to dopuszczalne.

W przypadku spółki jawnej rachunek bankowy powinna mieć spółka jako przedsiębiorca. W transakcjach z innymi przedsiębiorcami jest wymagana zapłata na rachunek bankowy, gdy wartość transakcji przekracza 15.000 zł.

Zarówno zapłata, jak i przejęcie zapłaty powinno następować na rachunek firmowy. Zapłata podatków powinna następować w formie bezgotówkowej.

Podatki płaci podatnik, czyli np. spółka jawna bądź spółka cywilna jako podatnicy VAT. I to z ich rachunków firmowych powinna iść zapłata podatku. Dopuszczalna jest zapłata podatku przez inny podmiot np. przez wspólnika, jeśli kwota podatku nie przekracza 1.000 zł. Natomiast, gdy spółka jawna bądź wspólnicy spółki cywilną są mikroprzedsiębiorcami, to podatki można płacić gotówką. Jeśli spółka jawna bądź spółka cywilna ma być na białej liście podatników VAT, to musi mieć konto firmowe.