Czy przedłużanie terminu zwrotu VAT może trwać w „nieskończoność”? Sprawdź, jak sądy bronią praw podatników

Niedookreśloność art. 87 ust. 2 ustawy o VAT – furtka do przedłużania zwrotu?

Przepisy ustawy o VAT przewidują prawo podatnika do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w określonym terminie (zazwyczaj jest to 60 dni). W uzasadnionych przypadkach przepisy dają organom podatkowym możliwość przedłużenia tego terminu.

Problem leży jednak w tym, że przywołany przepis nie określa precyzyjnie, jakie sytuacje uzasadniają przedłużenie zwrotu, ani nie wskazuje maksymalnego okresu przedłużenia. W efekcie organy podatkowe nadużywają tej możliwości, stosując przedłużenie niemal automatycznie, często bez szczegółowego uzasadnienia. Organy podatkowe ograniczają się wyłącznie do wskazania, że prowadzone jest aktualnie postępowanie podatkowe i organ – celem jego zakończenia – musi zgromadzić dalszy materiał dowodowy.

Zauważmy, że zgodnie z art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o VAT, jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego.

Problematyczny w interpretacji przywołanego przepisu jest jednak brak dookreślenia przez ustawodawcę, jakie sytuacje wymagają dodatkowego zweryfikowania zasadności zwrotu. Przedłużenie terminu zwrotu, pomimo niejasności tego przepisu, nie leży natomiast w sferze uznania organu i musi wynikać z konkretnych, wskazanych przez organ okoliczności faktycznych.

Bezpodstawne przedłużanie zwrotu „w nieskończoność” – bezprawna praktyka organów

Brak jasno zdefiniowanych przesłanek stwarza pole do nadużywania przywołanego przepisu, pozwalającego organom na przedłużenie terminu zwrotu VAT. Praktyka przedłużania tego terminu „w nieskończoność” jest jednak niezgodna z podstawowymi zasadami prawa podatkowego, w tym z zasadą zaufania podatnika do organów podatkowych.

Wiele firm, szczególnie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, opiera swoją płynność finansową na terminowym zwrocie VAT. Brak terminowego zwrotu prowadzi często do zaburzenia płynności finansowej przedsiębiorstwa, a w skrajnych przypadkach  - do utraty potencjału gospodarczego i zakończenia prowadzenia biznesu.

Uwaga

Organ podatkowy, chcąc przedłużyć terminu zwrotu podatku, musi zatem każdorazowo wskazać na konkretne okoliczności faktyczne uzasadniające przedłużenie. Oznacza to, że postanowienie przedłużające termin wnioskowanego zwrotu VAT powinno zawsze wskazywać konkretne przyczyny dokonania dodatkowej weryfikacji zasadności tego zwrotu i je uzasadniać. Co więcej, organ podatkowy zobowiązany jest przedstawić istniejące wątpliwości powodujące konieczność dalszej weryfikacji zasadności zwrotu.