Zmianę wprowadza ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz.U. z 2024 r., poz. 1692). Jej celem jest włączenie do katalogu projektów ustaw niewymagających określenia skutków finansowych, źródeł sfinansowania oraz limitów wydatków, projektów przyjmowanych przez Radę Ministrów, których skutkiem może być zwiększenie, w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów, wydatków budżetu państwa na realizację zadań, o których mowa w ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej (dodany art. 50 ust. 6 pkt 11).
Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1907). Ich celem jest ujednolicenie stosowanego w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nazewnictwa poszczególnych form odbywania czynnej służby wojskowej do obecnie obowiązujących nazw oraz uzupełnienie katalogu okresów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych (zmieniony art. 71 ust. 2) oraz okresu jego wypłacania (zmieniony art. 73 ust. 6) o okresy służby w charakterze personelu obrony cywilnej.
Zmianę wprowadza ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz.U. z 2024 r., poz. 1692). Jej celem na gruncie komentowanej ustawy jest określenie kar za popełnienie wykroczeń związanych z niedopełnieniem obowiązków w zakresie utrzymania lub udostępniania obiektów zbiorowej ochrony do użycia (dodany art. 82b).
Od 23 kwietnia br. obowiązuje ustawa o obronie Ojczyzny. Ustawa zawiera przepisy, które określają uprawnienia pracowników i innych osób zatrudnionych, powoływanych i odbywających w różnych formach służbę wojskową w siłach zbrojnych naszego kraju. Jakie są obowiązki pracodawców, a jakie uprawnienia mają pracownicy żołnierze na podstawie ustawy o obronie Ojczyzny? Wyjaśniamy.
Obowiązująca od kilkunastu dni ustawa z 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny (Dz.U. z 2022 r. poz. 655 – dalej: u.o.o.) kompleksowo reguluje kwestie służby wojskowej – zarówno zawodowej, jak i niezawodowej. Ustawa zastąpiła w sumie 14 aktów prawnych.
Regulacje u.o.o. zawierają także wiele przepisów, które regulują kwestie uprawnień żołnierzy powoływanych do służby, a którzy są pracownikami, ale też takich, którzy są zatrudnieni na innych podstawach niż stosunek pracy.
Sposoby pełnienia niezawodowej służby wojskowej
Przepisy u.o.o. określają dwa zasadnicze rodzaje służby wojskowej: czynną służbę i służbę w rezerwie (art. 129 u.o.o.).
Czynna służba wojskowa polega na pełnieniu:
1) niezawodowej służby wojskowej, którą jest:
- zasadnicza służba wojskowa: dobrowolna (ochotnicza), trwająca zasadniczo 12 miesięcy lub obowiązkowa (uruchamiana w razie potrzeb obronnych i trwająca 9 miesięcy),
- terytorialna służba wojskowa – pełniona przez okres od 1 roku do 6 lat,
- służba w aktywnej rezerwie (w dniach tej służby),
- odbywanie ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy;
2) zawodowej służby wojskowej,
3) służby w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
(art. 130 ust. 1 u.o.o ).
W przypadku służby wojskowej w jednostka obrony terytorialnej (OT), może ona być pełniona dyspozycyjnie lub rotacyjnie (art. 171 ust. 1 u.o.o.); służba taka pełniona jest:
– rotacyjnie: w jednostce wojskowej albo innym miejscu określonym przez dowódcę jednostki wojskowej w określonych przez dowódcę jednostki wojskowej dniach służby, co najmniej raz w miesiącu przez okres 2 dni w czasie wolnym od pracy, jak również w inne dni, w zależności od potrzeb Sił Zbrojnych, na wniosek żołnierza OT lub w uzgodnieniu z nim,
– dyspozycyjnie: poza jednostką wojskową, pozostając w gotowości do stawienia się do służby pełnionej rotacyjnie w terminie i miejscu wskazanych przez dowódcę jednostki wojskowej.
Służba w aktywnej rezerwie (AR) jest pełniona w jednostkach wojskowych i związkach organizacyjnych na etatach przewidzianych dla tej służby.
Zgodnie z art. 243 u.o.o. służbę w AR pełni się raz na kwartał jednorazowo, przez co najmniej 2 dni w czasie wolnym od pracy oraz jednorazowo, przez 14 dni, co najmniej raz na 3 lata, przy czym służba ta może być pełniona także w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
Dni służby określa dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz AR pełni służbę, przy czym na wniosek żołnierza AR, może on mieć wyznaczone inne dni pełnienia służby. Może on również być wezwany do pełnienia służby w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
Pracownicy-żołnierze szczególnie chronieni
Osoby, które „w cywilu” są pracownikami, mogą równocześnie pełnić służbę wojskową w jednostkach OT i mogą pełnić służbę zasadniczą – jeżeli się do niej zgłoszą. Mogą również być wzywani do pełnienia służby AR.
W przypadku żołnierzy powołanych do pełnienia zasadniczej służby wojskowej, albo służby w jednostkach OT, którzy są pracownikami, ich stosunek pracy (niezależnie od podstawy nawiązania) może być rozwiązany tylko za zgodą pracownika (art. 303 ust. 1 u.o.o.).
Po przeczytaniu tekstu dowiesz się:
@ Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. \\ Wszystkie prawa zastrzeżone.