naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Zasady i zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych określa ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zgodnie z tym
aktem prawnym za naruszenie dyscypliny finansów publicznych odpowiadają nie tylko kierownicy, ale także pracownicy jednostek budżetowych.

Kto ponosi odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Odpowiedzialność ponosi osoba, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, określony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, bądź też wydała polecenie wykonania takiego czynu, której można przypisać winę w czasie popełnienia naruszenia.

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:
• osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy jednostki sektora finansów publicznych albo organu zarządzającego podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, lub zarządzającego mieniem tych jednostek lub podmiotów,
• kierownicy jednostek sektora finansów publicznych,
• pracownicy jednostek sektora finansów publicznych lub inne osoby, którym odrębną ustawą lub na jej podstawie powierzono wykonywanie obowiązków w takiej jednostce, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie stanowi czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych,
• osoby wykonujące w imieniu podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, któremu przekazano do wykorzystania lub dysponowania środki publiczne, czynności związane z wykorzystaniem tych środków lub dysponowaniem tymi środkami.

Należności pieniężne, które mają charakter cywilnoprawny, przypadające organom administracji rządowej, państwowym jednostkom budżetowym i państwowym funduszom celowym, mogą być umarzane w całości albo w części, ich spłata może być też odraczana lub rozkładana na raty.

Należności mogą być umarzane w całości w następujących sytuacjach:

1) w stosunku do osób fizycznych, gdy osoba zmarła, oraz:

– nie pozostawiła żadnego majątku,

– pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, np. samochód, który służy do transportu niepełnosprawnego dziecka, czy też laptopy otrzymane w ramach wsparcia, o którym mowa w ustawie o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli;

– pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6.000 zł;

2) dla osób prawnych:

– gdy została ona wykreślona z właściwego rejestru przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie;

3) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne;

4) jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji;

5) zachodzi interes publiczny

(art. 56 ustawy o finansach publicznych).

Przesłanki do całkowitego umorzenia muszą być spełnione wobec wszystkich zobowiązanych.

W stosunku do osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 56 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.), umorzenie należności następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli.

Do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności, będących dochodami jednostek państwowych organami właściwymi są:

– minister właściwy do spraw aktywów państwowych,

– wojewoda – w odniesieniu do należności Skarbu Państwa wynikających z realizowanych przez wojewodę zadań z zakresu wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa,

– kierownik państwowej jednostki budżetowej – w odniesieniu do pozostałych należności przypadających tej jednostce budżetowej, jeżeli wartość należności głównej nie przekracza kwoty 40.000 zł,

– dysponent państwowego funduszu celowego – w odniesieniu do należności tego funduszu,

– dysponent części budżetowej – w pozostałych przypadkach.

 Zgodnie z art. 18 pkt 2 tej ustawy naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest m.in. wykazanie w sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych działanie określone w artykule 18 pkt 2, którego przedmiotem są środki finansowe w wysokości nieprzekraczającej jednorazowo, a w przypadku więcej niż jednego działania - łącznie w roku budżetowym, kwoty minimalnej.

Kwota minimalna jest kwotą przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.