Zmiana terminu przedawnienia roszczeń cywilnych z 10 do 6 lat

Obecnie obowiązujące w Kodeksie cywilnym regulacje, dotyczące instytucji przedawnienia, w sposób niedostateczny realizują swoje cele. Proponowane  zmiany są  niezbędne do zapewnienia pewności i spójności systemu prawnego.

Celem nowelizacji  jest  m.in.:

·         skrócenie podstawowych terminów przedawnienia,

·        potrzeba zmobilizowania stron stosunków prawnych do szybszego kształtowania stanów faktycznych w sposób zgodny ze stanem prawnym

Ustawodawca wprowadza zmiany dotyczące Kodeksu cywilnego:

• odmienny niż dotychczas sposób liczenia upływu terminu przedawnienia.  Po zmianach bieg terminu przedawnienia kończy się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego. Przy proponowanym liczeniu terminy przedawnienia zostaną nieco wydłużone (o czas do końca roku kalendarzowego). Reguła ta nie będzie dotyczyć terminów przedawnienia krótszych niż dwa lata. Przyjęcie końca terminu przedawnienia na koniec roku kalendarzowego wydłużałoby bowiem w tych przypadkach ponad potrzebę krótkie terminy przedawnienia wynikające z przepisów szczególnych;

• zakończenie biegu przedawnienia na koniec roku kalendarzowego dla terminów dwuletnich i dłuższych niż dwa lata. Taka zmiana ułatwi obronę, zwłaszcza w tych przypadkach, kiedy wymagalność roszczenia jest uzależniona od momentu, w którym wierzyciel najwcześniej mógł podjąć działanie. Rozwiązanie to będzie również stanowić ułatwienie dla samych wierzycieli, którzy nie będą musieli dokonywać szczegółowych obliczeń. Wskazywane ułatwienia nie powinny przy tym dotyczyć terminów krótszych niż dwa lata;

• roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawniało się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w  ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości podlegałoby przedawnieniu trzyletniemu (projektowany art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego).

Istotną zmianę przewiduje  art. 2 projektu  dotyczący ustawy z 17 listopada 1964 r. −Kodeks postępowania cywilnego (dalej: kpc). Wprowadzenie regulacji umożliwiających dokonywanie przez komornika zajęć rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną powoduje obecnie, że dłużnik, który o zajęciu jest zawiadamiany za pośrednictwem operatora pocztowego, nie ma możliwości skorzystania z przysługujących mu środków obrony merytorycznej − powództwa opozycyjnego, w szczególności, gdy wierzyciel dochodzi świadczenia, które już zostało spełnione, jest przedawnione czy nawet złożył komornikowi podrobiony lub przerobiony tytuł wykonawczy.

Nowelizacja kpc wprowadza  rozwiązania  (projektowany art. 889 § 1  pkt 1 i 889² kpc) umożliwiające z jednej strony podjęcie przez dłużnika obrony przed egzekucją, a jednocześnie uniemożliwiające dłużnikowi uchylenie się od egzekucji poprzez rozporządzenie środkami zgromadzonymi na zajętym rachunku.

Nowelizacja  przewiduje  wyłączenia,  aby  nie pozbawić osób uprawnionych do rent lub alimentów bieżących świadczeń.

Zmiany mają wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Etap legislacyjny:  projekt z 31 maja  2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny,  ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o prawach konsumenta – przekazany do uzgodnień.