Rząd nie rezygnuje z planów zmian w opodatkowaniu fundacji rodzinnych

Z interpelacją nr 4603 wystąpił do Ministra Finansów jeden z posłów rządzącej koalicji. W treści pisma w tej sprawie  (z 4 września 2024 r.)  przypomniał, że w styczniu 2023 roku Sejm przyjął ustawę o fundacji rodzinnej. Ustawa ta wprowadziła do polskiego prawa rozwiązania zbliżone do funkcjonujących w innych krajach europejskich. Pozwalają one zabezpieczyć dalszą egzystencję firmy rodzinnej po śmierci jej założyciela lub jego wycofaniu się przez niego  z życia zawodowego. W interpelacji wskazano również, że rozwiązania te dają korzyści podatkowe zarówno fundatorowi fundacji rodzinnej, jak i beneficjentom. Taki był cel jej wprowadzenia do polskiego porządku prawnego. Podkreślono też, że od momentu wejścia w życie wspomnianej ustawy, powstały ponad dwa tysiące fundacji rodzinnych. Więcej niż zakładali wnioskodawcy projektu. Świadczy to o dużym zainteresowaniu tym rozwiązaniem prawnym. Jak wskazał autor przedmiotowego pisma, rozwiązanie systemowe jakim jest fundacja rodzinna musi być trwałe i nie może być przedmiotem częstych zmian. Stabilność reguł prawnych jest bowiem podstawą stabilnego i przewidywalnego państwa prawa, a także prowadzenia długoterminowego biznesu. Tym bardziej niepokojące są zapowiadane przez MF zmiany dotyczące zasad opodatkowania fundacji, motywowane rzekomym nadużywaniem tego rozwiązania w celu optymalizacji podatkowych. Tak szybka nowelizacja to zasadnicza zmiana reguł gry i zakwestionowanie długoterminowej idei funkcjonowania fundacji rodzinnych.

Mając to na uwadze poseł zwrócił się do Ministra Finansów z kilkunastoma pytaniami dotyczącymi planowanych zmian. Pytający oczekiwał m.in. wyjaśnień, dlaczego podległy adresatowi  resort zamierza wprowadzić zmiany w ustawie przed upływem ustawowego terminu 3 lat od wejścia jej w życie, mając świadomość, że jest to sprzeczne z zasadą pewności prawa dotyczącego życia gospodarczego. Interesowało go również, na jakiej podstawie oceniono, że fundacje rodzinne stanowią narzędzie optymalizacji podatkowej.

Odpowiedzi na przedmiotową interpelację Ministerstwo Finansów udzieliło w piśmie z 25 września 2024 r. (nr DD6.054.8.2024). Podpisał się pod nim  Jarosław Neneman, podsekretarz stanu w tym resorcie. W piśmie przekazano m.in. że rozwiązania podatkowe mają służyć adresatom, czyli podatnikom, zgodnie  z założeniami ustawodawcy.  Założeniem jest funkcjonowanie spójnego i szczelnego systemu prawa podatkowego. Proces wykrywania nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych, w tym pod kątem unikania opodatkowania, w przypadku podatków dochodowych i fundacji rodzinnych odbywa się  przede wszystkim na podstawie analizy specjalistycznej sygnałów wynikających z informacji zawartych w raportowaniu tzw. schematów podatkowych MDR  (art. 86a i następne  Ordynacji podatkowej).  Pod drugie, opiera się na  wnioskach dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej składanych do Szefa KAS w trybie art. 14b  §  5b Ordynacji podatkowej (tzw. uzasadnione przypuszczenie unikania opodatkowania). Po trzecie, analizowane są też  wnioski o wydanie opinii zabezpieczającej z art. 119w i następnych Ordynacji podatkowej.

Odnośnie zaś do pytania dotyczącego zapowiadanych propozycji zmian w zasadach opodatkowaniu fundacji rodzinnych, Ministerstwo Finansów wskazało na ich wstępny charakter. Jednocześnie wyjaśniło, że koncepcje te konsultowane z przedstawicielami środowiska firm rodzinnych. Postępy procesu legislacyjnego zostaną  opublikowane na stronie Rządowego Procesu Legislacyjnego.