Podatek od nieruchomości dla wynajmowanych mieszkań – ważna uchwała NSA

Istota zagadnienia, które zostało przedłożone NSA do wyjaśnienia odnosiła się do kwalifikacji dla celów zastosowania właściwej stawki podatku od nieruchomości, budynków mieszkalnych lub ich części, które są własnością podatników prowadzących działalność gospodarczą,  a które  są wynajmowane przez nich w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych najemców.

Podatek od nieruchomości dla wynajmowanych mieszkań – sprzeczne interpretacje

W zakresie spornego zagadnienia od dłuższego czasu w orzecznictwie były reprezentowane dwa odmienne stanowiska.

Według pierwszego, niekorzystnego dla podatników, prowadzenie przez wynajmującego działalności gospodarczej w oparciu i dzięki budynkom lub lokalom mieszkalnym przesądza, że pozostają one zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorca wynajmujący budynek mieszkalny lub odpowiednio jego część na cele mieszkalne powinien opłacać podatek według stawek, których maksymalną wartość wyznacza art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l., gdyż jest to budynek mieszkalny lub jego część zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej.

Zgodnie z tą linią orzeczniczą prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie najmu lokali mieszkalnych przesądza, że lokale te pozostają zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.

Odmienny, korzystny dla podatników, pogląd prezentowała druga grupa orzeczeń.  Zgodnie z ich poglądem w celu zastosowania stawki maksymalnej w podatku od nieruchomości przesądzające i wyłączne znaczenie ma okoliczność faktyczna ich „zajęcia na prowadzenie działalności gospodarczej”. W konsekwencji, jeżeli mamy do czynienia z trwałym zaspokajaniem podstawowych potrzeb mieszkaniowych posiadacza lokalu, to nie ma mowy o „zajęciu na prowadzenie działalności gospodarczej”. Według tej linii orzeczniczej, za zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l. nie mogą być uznane te części budynku mieszkalnego, które są wykorzystywane (zajęte) na cele mieszkalne, przez co rozumie się trwałe (długotrwałe) zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych posiadacza lokalu nawet wówczas, gdy oddanie przez podatnika budynku mieszkalnego lub jego części do korzystania osobom trzecim dla realizacji funkcji mieszkalnej nastąpiło w ramach działalności gospodarczej tego podatnika, np. komercyjnego najmu.

Taka sytuacja spowodowała skierowanie przez Prokuratora Generalnego wniosku do NSA o podjęcie uchwały w składzie 7 siedmiu sędziów. Do postępowania w tej sprawie przystąpił również Rzecznik Praw Obywatelskich i zaproponował odmienne od Prokuratora Generalnego rozstrzygnąć sporu.