Samorząd w obliczu zmian – VIII Krajowy Kongres Sekretarzy

Kongres zgromadził bisko 400 ekspertów, praktyków oraz przedstawicieli samorządów z ze wszystkich województw, oferując przestrzeń do wymiany doświadczeń, dyskusji na temat przyszłości samorządów oraz podkreślenia kluczowej roli sekretarzy w strukturach zarządzania.

Tegoroczny kongres odbył się pod hasłem: „Rozwój kompetencji i usług dla mieszkańców, jako priorytet administracji samorządowej w dynamicznym otoczeniu”.

„To Wy jesteście dyrektorami generalnymi urzędów, to Was rozlicza wójt, burmistrz lub prezydent, to na siebie bierzecie ogrom funkcjonowania całej administracji" – powiedział na rozpoczęcie Kongresu wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański. Sekretarz gminy, powiatu czy województwa pełni szczególną rolę w funkcjonowaniu urzędu. Sekretarze traktowani są na ogół jako ich dyrektorzy zapewniający ciągłość w funkcjonowaniu struktur władzy lokalnej. „Za każdym razem doskonale sprawdzał się samorząd. Był sprawny, dobrze zorganizowany i stanowił o sile państwa i o możliwości radzenia sobie przez nie z zagrożeniami.

Od samorządu dużo zależy, a w samorządzie ta sprawność organizacyjna zależy przede wszystkim od sekretarzy” – powiedział Senator Zygmunt Frankiewicz, Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji w Senacie RP.

Dziś jednak obok dotychczasowych wyzwań i zagrożeń dochodzą takie, na które trzeba się przygotować. Dynamiczne przemiany społeczne, technologiczne i ekologiczne wymagają nowego podejścia do zarządzania lokalnymi wspólnotami. Problemy związane z finansowaniem inwestycji, transformacją energetyczną oraz gospodarką komunalną stają się coraz bardziej złożone. Ograniczone dochody samorządów, szczególnie po wprowadzeniu Polskiego Ładu, a także rosnące koszty utrzymania oświaty czy koszty związane z transformacją energetyczną są coraz większym wyzwaniem dla samorządów.

Wydarzenia takie jak Kongres Sekretarzy to miejsca, gdzie całe środowisko związane z samorządem terytorialnym w Polsce ma okazję do debaty na temat kierunków, w które powinny iść przemiany. Jak podczas otwierającej wydarzenie debaty zauważył Prezes Zarządu FRDL dr Cezary Trutkowski, „obecnie obowiązujące zasady zostały stworzone w innych czasach. Potrzebne jest ich dostosowanie do nowych realiów i wyzwań. Trzeba zadbać o demokrację lokalną i zwiększać rolę mieszkańców w podejmowaniu decyzji o politykach publicznych”.

Jednym z kluczowych tematów tegorocznego Kongresu była cyfryzacja urzędów. Rozwój technologii może znacząco usprawnić pracę administracji. Podczas tegorocznej edycji uczestnicy mieli okazję zapoznać się między innymi ze stworzonym przez NASK systemem EZD RP, który może być wdrażany w jednostkach samorządu terytorialnego. Cyfryzacja niesie ze sobą także wyzwania związane z bezpieczeństwem danych. Rozmawialiśmy również o tym. W Polsce miały już miejsce cyberataki na jednostki samorządowe zakończone żądaniami okupu. O tym, jak zabezpieczyć się przed nimi rozmawialiśmy podczas panelu z udziałem przedstawicieli branży IT.

Wielkim wyzwaniem dla administracji samorządowej jest rosnący niedobór wykwalifikowanych
pracowników, zwłaszcza w mniejszych gminach. Uczestnicy panelu poświęconego kadrom wskazywali na potrzebę podniesienia konkurencyjności pracy w urzędach oraz rozwój programów edukacyjnych i studiów podyplomowych we współpracy z uczelniami.

Samorządy, a zwłaszcza sekretarze, mają ważną rolę do odegrania także w sytuacjach kryzysowych, takich jak klęski żywiołowe – analizowane dziś w kontekście powodzi w południowej części kraju. O radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych, ale również o pracach legislacyjnych w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w gronie ekspertów i praktyków podjęto dyskusję na temat wyzwań i zadań stojących przed jednostkami samorządu terytorialnego.

Podczas kongresu podsumowano również ostatnie nowelizacje kodeksu wyborczego,
przeanalizowano, jak wyglądało wdrożenie nowych obowiązków i jakie są konsekwencje tych zmian.

Uczestnicy debaty zwracali uwagę, że zmiany z 2023 r. to mechanizmy profrekwencyjne narzucające na gminy wiele nowych obowiązków, natomiast zmiany z czerwca 2024 r. nie uwzględniono postulatów środowiska samorządowego. Podsumowaliśmy też stanowisko w sprawie propozycji zmian w prawie wyborczym Krajowej Rady Forów Sekretarzy z lipca 2024 r. które skierowano do przedstawicieli Rządu i Parlamentu oraz upowszechnione wśród sekretarzy w całej Polsce, w tym szczególnie wśród członków forów sekretarzy, jak i wśród organizacji zrzeszających JST.

Więcej informacji: www.kongressekretarzy.pl