Kredyty frankowe a podatki. Poznaj aktualne stanowisko skarbówki dotyczące rozliczeń

Zawieranie ugód z bankami w zakresie kredytów frankowych może w praktyce powodować wątpliwości podatkowe w kontekście możliwości pojawienia się potencjalnego przychodu. Skutki podatkowe mogą się różnić w zależności od rodzaju zawartej ugody, jak również konkretnych zapisów, które mogą się w niej pojawiać.

Skutki podatkowe przy zawarciu tej ugody będą się różnić w części dotyczącej zwróconych środków oraz w części dotyczącej umorzonej reszty kredytu.

W kontekście zwrotu środków organy podatkowe prezentują niemal jednolite stanowisko,  które dodatkowo jest korzystne dla podatników. Wskazuje się bowiem na brak przychodu podatkowego. Będzie tak, ponieważ zwrot środków w wyniku zawartej ugody nie stanowi rzeczywistego przysporzenia majątkowego dla kredytobiorcy.

Organy podkreślają, że o uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT można mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych, czy też na skutek zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. Natomiast zwrot środków nadpłaconych w wyniku zawartych umów kredytu frankowego nie przekłada się na takie przysporzenie.

Potwierdzeniem powyższego  jest interpretacja indywidualna z 26 września 2024 r., nr0114-KDIP3-2.4011.660.2024.2.MN. Czytamy w niej:  „(…) wypłata przez bank na Pani rzecz kwoty stanowiącej nadpłatę będzie dla Pani neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Warto wspomnieć, że powyższe stanowiska pojawiają się także w kontekście ugód, w ramach których kredyty nie były unieważniane, lecz rozliczane na zasadzie, jakby były od razu zawarte w „złotówkach”.

W kontekście umorzenia organy podatkowe stoją na stanowisku, że po stronie kredytobiorców pojawi się przychód. Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 sierpnia 2024 r., nr  0115-KDIT1.4011.419.2024.2.DB, „(…) otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się jednak w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub należnych odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe - nie musi spłacać należności, do spłaty których był pierwotnie zobowiązany. Umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego kwalifikuje się do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych)”.

Ministerstwo Finansów wyszło w tej kwestii naprzeciw kredytobiorcom, czego efektem jest pojawienie się rozporządzenia ministra finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 102, dalej: jako „rozporządzenie”).

Z treści przywoływanego rozporządzenia wynika, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe lub kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, w sytuacji, gdy osoba taka nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

W świetle powyższego można więc stwierdzić, że całość takiej ugody może być neutralna podatkowo dla kredytobiorców. Jednak trzeba pamiętać, że zaniechanie poboru podatku  ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2024 r., a więc wyłącznie do końca tego roku (§4 rozporządzenia)

Warto dodać, że resort finansów pracuje już nad nowelizacją przepisów, która ma wydłużyć zaniechanie poboru podatku do końca 2026 roku

Zapowiedź dalszych prac rządu nad wydłużeniem zaniechania poboru podatku od korzyści majątkowych powinna uspokoić „frankowiczów” oraz zapewnić im większe poczucie stabilności w prowadzonych negocjacjach z bankami. Kredytobiorcy zyskają więcej czasu na wypracowanie jak najlepszych warunków ugody, bez presji związanej z końcem obowiązywania przedmiotowej preferencji.