Jeden z podatników wykazał nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym w wysokości 230.000 zł i wniósł o jej zwrot. Fiskus wszczął czynności sprawdzające, po czym oddał przedsiębiorcy tylko większą część jego kwoty, wstrzymując resztę. Powstaje pytanie o to, czym różni się sytuacja w zakresie tej pozostałej kwoty, bo przecież podatnik przeszedł weryfikację pozytywnie, skoro fiskus zwrócił mu zdecydowaną większość wnioskowanego zwrotu VAT.

W dobie powszechnego dostępu do Internetu, kroczącej globalizacji oraz łatwości nawiązania stosunków gospodarczych i współpracy z podmiotami z różnych krajów, znaczenia nabiera import towarów. Prawidłowe rozliczenie takich transakcji jest skomplikowane i wymaga dołożenia licznych starań, aby uniknąć negatywnych konsekwencji oraz umożliwić przeprowadzenie transakcji bez zbędnych problemów i opóźnień na granicy.

W VAT obowiązuje zasada, iż obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług. Ustawa przewiduje jednak pewne wyjątki od tej zasady generalnej. Jednym z nich jest instytucja małego podatnika, czyli podmiotowe określenie podatników, którzy mogą korzystać z pewnych preferencji. Są jednak pewne ograniczenia, o których tacy podatnicy powinni pamiętać. W szczególności bardzo istotne zmiany dotyczą daty powstania obowiązku podatkowego.

Dane pokazują, że liczba kontroli podatkowych prowadzonych przez urzędy skarbowe i celno-skarbowe spada z roku na rok. Jak podaje KIS, w 2017 roku było prawie 4000 kontroli celno-skarbowych, w 2018 roku – 3066, a w 2019 roku liczba ta spadła do 2621. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kontroli podatkowych, gdzie w kolejnych latach liczba kontroli spadała odpowiednio z 27 000 w 2017 roku, przez 23 000 w 2018 roku, do 20 000 w 2019 roku. Bazując jedynie na powyższej statystyce, można odnieść wrażenie, że fiskus odpuścił podatnikom i kontroluje ich rzadziej. Niestety nie jest to prawda. Skarbówka dzięki wykorzystaniu analizy danych płynących z plików JPK może łatwiej typować podmioty do weryfikacji, zastępując tradycyjne kontrole podatkowe czynnościami sprawdzającymi.

Od lat organy skarbowe przyjmują, że podział nieruchomości na mniejsze działki i ich sprzedaż wyczerpuje znamiona definicji działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, a co za tym idzie – skutkuje uzyskaniem statusu podatnika VAT i obowiązkiem opodatkowania transakcji. Podobnie próbują postępować przy sprzedaży nieruchomości w całości. Czy można obronić się przed taką interpretacją fiskusa?

Po trzech latach kontroli podatkowej organ skarbowy zamiast zwrócić firmie należną jej kwotę VAT, wszczął wobec niej postępowanie podatkowe. Uznał, że skoro firma nabywała towary od dostawcy, którego dostawcy byli oszustami, to i ona sama musi być oszustem. W braku jednak jakichkolwiek konkretnych ustaleń co do podstaw tego stanowiska organ przedłużył firmie termin zwrotu VAT o kolejne miesiące, m.in. po to, by mieć czas na pisanie uzasadnienia.

Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorca powinien samodzielnie sklasyfikować oferowane towary, usługi czy środki trwałe. Wiele przepisów podatkowych uzależnia odpowiednie opodatkowanie i raportowanie transakcji do urzędu od prawidłowego ich zaklasyfikowania do określonego kodu PKWiU. Przykładowo towary i usługi objęte obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności zostały w załączniku nr 15 ustawy o VAT sklasyfikowane po kodach PKWiU. Z uwagi na powyższe podatnicy zwracali się do urzędów skarbowych z pytaniami dotyczącymi prawidłowości opodatkowania realizowanych transakcji, co w niektórych przypadkach sprowadzało się do prób potwierdzenia kodu PKWiU w toku takiego postępowania.

Przedsiębiorcy w toku prowadzonej działalności – a w czasach epidemii w szczególności – mierzą się z koniecznością wcześniejszego rozwiązania umowy. W tego typu przypadkach umowy najczęściej przewidują różne sposoby rozliczenia pomiędzy stronami. Do najczęstszych zaliczyć można odstępne, zwrot zadatku, kary umowne czy rekompensatę za wcześniejsze rozwiązanie umowy. Ustalenie charakteru tych świadczeń na potrzeby podatkowe jest bardzo ważne, ponieważ determinuje prawidłowość rozliczenia podatków. Jest to istotne zwłaszcza z perspektywy podatku od towarów i usług.

Procedura zawieszenia poboru akcyzy pozwala na odsunięcie w czasie zobowiązania podatkowego w zakresie podatku akcyzowego. Przedsiębiorcy korzystający z tej możliwości muszą jednak dopełnić licznych formalności, również ewidencyjnych, związanych z wyrobami akcyzowymi objętymi zawieszeniem poboru podatku. Konsekwencje nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji mogą być bowiem bardzo kosztowne i dotkliwe.

Ustawa o VAT w szczególny sposób odnosi się do sytuacji, w której sprzedaży dokonują podatnicy zwolnieni z VAT. Niespełnienie wymogu należytego prowadzenia ewidencji, może takich przedsiębiorców sporo kosztować. Dlatego to w ich interesie leży, aby w sytuacji, gdy w związku z naruszeniem obowiązków ewidencyjnych w VAT sami (a nie fiskus) mogli oszacować wartość sprzedaży.