Czy można odmówić wydania paragonu z NIP nabywcy

Sprawa dotyczyła spółki, która prowadziła sprzedaż m.in. na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności. Sprzedaż była ewidencjonowana za pomocą drukarek fiskalnych. Natomiast faktura do paragonu wystawiano wyłącznie na żądanie klienta. Gdy wartość sprzedaży nie przekraczała kwoty 450 zł albo 100 euro, spółka wystawiała faktury uproszczone.

Spółka nie była pewna, czy na żądanie klienta będzie zobowiązana do umieszczenia NIP nabywcy na paragonie fiskalnym.

NSA, do którego sprawa ostatecznie trafiła, uznał, że sprzedawca jest zobowiązany do umieszczania NIP kontrahenta na paragonie z kasy rejestrującej, posiadającej takie możliwości techniczne, zawsze gdy klient tego zażąda. Faktura VAT i paragon fiskalny to dwa niezależne dokumenty o ściśle i odrębnie określonej treści, służące co do zasady dokumentowaniu obrotu w innych sytuacjach.

Sprzedawca ma obowiązek wydać nabywcy paragon fiskalny zawierający jego NIP w każdej sytuacji, gdy nabywca tego zażąda, niezależnie od wartości sprzedaży. Konsument – nabywca może żądać zarówno wystawienia faktury VAT pełnej, jak i wydania paragonu z NIP. To nabywca decyduje bowiem, czy chce otrzymać fakturę VAT, czy paragon fiskalny. Sprzedawca nie ma zaś prawa odmówić ich wystawienia, ani wydać innego dokumentu, niż żąda nabywca.

KOMENTARZ EKSPERTA

Tomasz Krywan

doradca podatkowy

Od 1 stycznia 2013 r. w niektórych przypadkach podatnicy mogą dokumentować sprzedaż fakturami o znacznie ograniczonej treści (tzw. faktury uproszczone). Obecnie możliwość wystawiania takich faktur przewiduje art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT.

Z kolei od 1 kwietnia 2013 r. na żądanie nabywców na paragonach powinien być umieszczany NIP nabywcy (§ 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia ministra finansów z 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących, Dz.U. z 2013 r. poz. 363). W zamyśle ministra finansów miało to umożliwić wykorzystywanie paragonów jako faktur uproszczonych (tak przynajmniej wynikało z projektu rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).

Z komentowanego wyroku NSA wynika, że cel ten nie został osiągnięty. Sąd ten uznał bowiem za prawidłowe stanowisko zajęte przez WSA w Gliwicach w zaskarżonym wyroku z 23 października 2014 r. (sygn. akt III SA/Gl 316/14), że (…) prawo nabywcy określone w § 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących nie oznacza, że paragon z numerem NIP nabywcy jest fakturą VAT.

W konsekwencji podatnicy z jednej strony nie mogą zastąpić faktury paragonem z NIP nabywcy, z drugiej zaś – paragonu z NIP nabywcy fakturą.

Zauważmy, że stanowisko zajęte w komentowanym wyroku przez NSA nie jest odosobnione. Sądy administracyjne wcześniej podobne stanowisko reprezentowały wielokrotnie. Jako przykład można wskazać np. wyrok WSA w Łodzi z 9 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I SA/Łd 217/14).

Czytaj o zmianach w VAT w 2017 roku:

• Kasy fiskalne 2017: Poznaj 4 ważne zmiany
• VAT 2017: Sprawdź, czy usługi pomocnicze do usług finansowych i ubezpieczeniowych będą nadal korzystać ze zwolnienia

• Nowelizacja VAT 2017: Sprawdź, co się zmieni w odliczaniu VAT z tytułu WNT oraz importu usług

• VAT 2017: Powrót do sankcji w VAT – czy zmiany dotkną wszystkich podatników?
• Nowelizacja VAT 2017: Zobacz, co się zmieni w rozliczaniu usług budowlanych

Wyrok NSA z 27 października 2016 r., sygn. akt I FSK 431/15