Wydatki na cele mieszkaniowe: MF wyjaśnił, kiedy podatnik nie zapłaci PIT przy sprzedaży mieszkania

Sprzedaż mieszkania przed upływem 5 lat w wielu przypadkach wymaga zapłaty podatku dochodowego. Często podatnicy przeznaczają uzyskane pieniądze ze sprzedaży na zakup samochodów, inwestycje w papiery wartościowe, czy walutę wirtualną. Nie mogą przez to skorzystać z ulgi w PIT. Często jednak podatnik sprzedaje lokum, aby  poprawić warunki mieszkaniowe. Realizuje w ten sposób wydatki na własne cele mieszkaniowe, dzięki czemu nie musi płacić PIT. Będzie tak, nawet jeżeli sprzedaż nieruchomości odbywa się przed upływem 5 lat.

Ustawa o PIT reguluje zbycie nieruchomości. Art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT wskazuje, że jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

• nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Będzie tak, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W ustawie o PIT znajdziemy jednak pewne wyjątki.  Przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia:

1) na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu — do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy;

2) w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;

3) składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Sprawdźmy na przykładzie, co to oznacza w praktyce.

Chociaż podatnicy decydują się na zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat, to nie zawsze musi to oznaczać obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Podatnicy mogą skorzystać z ulgi. Reguluje ją art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.

Na podstawie tego przepisu wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych. Będzie tak, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Jeżeli podatnik przeznaczy pieniądze ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, podatek dochodowy nie wystąpi. Sam przepis daje podatnikom furtkę do uniknięcia zapłaty podatku.

Wiele sporów z organami podatkowymi dotyczyło katalogu wydatków na własne cele mieszkaniowe. W licznie wydawanych interpretacjach podatkowych skarbówka wskazywała, że  takim wydatkiem może być remont nabywanej nieruchomości. Jednak konieczne jest przy tym udokumentowanie tylko tych kosztów, które trwale są związane z nieruchomością. Przez taką interpretację zabudowa kuchenna, lampy, listwy led nie były uznawane przez organy podatkowe za wydatki na cele mieszkaniowe.

W orzecznictwie i interpretacjach dominowało stanowisko, że zabudowana kuchenna, szafy stanowią wyposażenie, które można swobodnie wymontować. A przez to meble kuchenne, nawet te w zabudowie „pod wymiar” wg organów nie spełniały przesłanek do zwolnienia podatkowego.

Kwestie te doprecyzował minister finansów w interpretacji ogólnej z 13 października 2021 r. Minister zajął korzystne dla podatników stanowisko.

Jednak to nie wszystko, również oświetlenie można uznać za wydatek na własne cele mieszkaniowe. Taśmy led, oczka halogenowe, oświetlenie sufitowe, ścienne wewnętrzne mieszczą się w katalogu uprawniającym do skorzystania z ulgi. 

Minister finansów wyjaśnił, że oświetlenie można uznać za wydatek na własne cele mieszkaniowe, ponieważ „(…) wiąże się to z zapewnieniem prawidłowej funkcjonalności danego budynku (lokalu) i realizacją uzasadnionej potrzeby życiowej (zapewnienie oświetlenia po zmierzchu)”.

Interpretacja pokazuje podatnikom zupełnie odmienną, pozytywną dla nich interpretację wydatków na cele mieszkaniowe.

Stanowisko, które wynika z najnowszej interpretacji ogólnej, to pozytywna wiadomość dla podatników, którzy już sprzedali lub planują sprzedać nieruchomość przed upływem 5 lat od zakupu. Więcej podatników będzie mogło skorzystać z ulgi i nie płacić podatku dochodowego z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Interpretacja ogólna nr DD2.8202.4.2020 ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 13 października 2021 r. w sprawie stosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z kwalifikacją niektórych wydatków poniesionych na remont i wykończenie nieruchomości jako wydatków stanowiących realizację celu mieszkaniowego