Utrata prawa do opodatkowania ryczałtowego. Czy oznacza obowiązek rozliczania według skali?

Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który prowadził szkołę językową, wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. W kolejnych latach chciał rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Złożył odpowiednie oświadczenie. Jednak świadczenie usług edukacyjnych wyklucza możliwość rozliczenia ryczałtem.

Spór dotyczył tego, czy utrata prawa do opodatkowania ryczałtowego mogła skutkować powrotem do wcześniej wybranego sposobu opodatkowania podatkiem liniowym, czy też podatnik powinien rozliczać się na zasadach ogólnych.

Nieskuteczne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu powoduje, że podatnik traci możliwość wcześniejszego rozliczania się w formie podatku liniowego. Oznacza to, że uzyskiwane przychody musi opodatkować według skali podatkowej.

KOMENTARZ EKSPERTA

Naczelny Sąd Administracyjny wyraził przeciwny pogląd niż sąd pierwszej instancji, którego wyrok został zaskarżony skargą kasacyjną. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi przyjął, że nieskuteczne złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu nie oznacza, że podatnik rezygnuje z opodatkowania tzw. podatkiem liniowym.

Wnioskując z przeciwieństwa (a contrario) należałoby przyjąć, że tylko skuteczne złożenie oświadczenia o wyborze formy zryczałtowanej skutkuje rezygnacją z podatku liniowego. Z tym nie zgodził się NSA, który uznał, że dla poglądu przyjęto przez WSA w Łodzi brak podstaw normatywnych, czyli przepisów, z których można byłoby wysnuć taki wniosek.

Odpowiadając na pytanie, który z sądów administracyjnych ma rację, warto zauważyć, że rezygnacji z opodatkowania podatkiem liniowym można dokonać na dwa sposoby.

Zauważmy, że ustawodawca nie uzależnił rezygnacji z podatku liniowego od złożenia skutecznego oświadczenia o wyborze ryczałtu. Przepis ustawy o PIT mówi jedynie o samym fakcie złożenia oświadczenia.

Nie jest wymagane, aby składając oświadczenie, podatnik skutecznie wybrał zryczałtowany sposób opodatkowania. Gdyby przepis był sformułowany w ten sposób, że rezygnacja z opodatkowania podatkiem liniowym następuje poprzez wybór opodatkowania w formie zryczałtowanej, wówczas rezygnacja miałaby miejsce, gdyby oświadczenie o wyborze ryczałtu było skuteczne. Dlatego też rację należy przyznać NSA.

Podatnicy, którzy nieskutecznie wybrali zryczałtowaną formę opodatkowania z uwagi na niespełnienie warunków i którzy są świadomi tego faktu, powinni złożyć do 20 stycznia oświadczenie o wyborze opodatkowania podatkiem liniowym, jeśli chcą być opodatkowani w ten sposób. 

Za akceptacją w praktyce oświadczeń warunkowych przemawia wykładnia funkcjonalna przepisów dotyczących wyboru jednej z czterech form opodatkowania PIT. Intencją ustawodawcy było danie podatnikom możliwości jak najbardziej swobodnego podjęcia decyzji, z której formy chcą korzystać.

Zdaniem eksperta

„Zmuszenie” podatnika do rozliczania się na zasadach ogólnych w sytuacji, gdy jego oświadczenie o wyborze ryczałtu okaże się nieskuteczne, jest sprzeczne z intencją ustawodawcy.

Wyrok NSA z 3 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 2926/13