Zakupy noclegów dla szkoleniowców – skutki w VAT

Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (zob. art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).

Koszty noclegu szkoleniowców, o których mowa, są przez Podatnika A ponoszone w celu osiągnięcia przychodów (tj. przychodów ze świadczenia usług organizacji szkoleń), a jednocześnie nie należą do kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik A może je zatem zaliczać do kosztów uzyskania przychodów.

Uważam jednocześnie, że koszty usług szkoleniowców, w tym koszty ich noclegów, nie stanowią kosztów zakupu towarów handlowych lub materiałów, a w konsekwencji nie należy ich księgować w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jak również w kolumnie 11 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W konsekwencji koszty te należy według mnie księgować w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Z art. 88 ust. 1 pkt 4 lit a ustawy o VAT wynika wyłączenie możliwości podatku naliczonego przy nabywaniu usług noclegowych i gastronomicznych.  Nie jest jednak oczywista zgodność tego wyłączenia z przepisami unijnymi.

Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 kwietnia 2017 r. (I FSK 1637/15) orzekł, że: „implementujący art. 176 Dyrektywy Rady 2006/112/WE (…) art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (….), stanowiący zakaz odliczania podatku naliczonego od wydatków poniesionych na nabycie usług noclegowych i gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób), nie ma zastosowania w przypadku nabycia tych usług na cele „ściśle związane z działalnością gospodarczą” podatnika”. Ze względu na powyższe Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 23 października 2017 r. (sygn. I FSK 2084/15) wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym w kwestii zgodności art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT z przepisami unijnymi.

Niestety, wyroku zawierającego odpowiedź na to pytanie można się spodziewać najwcześniej w 2019 r. Do tego czasu podatnikom pozostaje wybierać pomiędzy przyjęciem, że wyłączenie możliwości odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu usług noclegowych i gastronomicznych jest zgodne z przepisami unijnymi a stanowiskiem przeciwnym.

Zdecydowanie bezpieczniejsze jest to pierwsze ze stanowisko, co w przedstawionej sytuacji oznaczałoby brak możliwości odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi noclegowe nabywane dla szkoleniowców.